Rodzaj: Spacery
Autor: Bogusław Krzyżanowski
HistoriaOd początków Helu do 1918 r.]Hel został po raz pierwszy wzmiankowany w 1198 r. jako kaszubska wieś o nazwie Gellen i ośrodek handlu śledzia. W jednej z duńskich kronik wspomniano, że uszkodzony statek króla Waldemara II Zwycięskiego osiadł na „Wyspie Hel”. W XIII w. wieś stała się jednym z najważniejszych centrów handlowych regionu, rywalizującym z pobliskim Gdańskiem. Zgodnie z przesłankami historycznymi już przed 1266 r. Hel posiadał prawa miejskie nadane na prawie lubeckim przez księcia pomorskiego Świętopełka II. Akt lokacyjny został potwierdzony przez Krzyżaków w 1378 r. (również na prawie lubeckim), gdy ci zajęli miasto, opanowując Pomorze Gdańskie. W XVII w. i XVIII w. przedłużające się działania wojenne i klęski żywiołowe poważnie zaszkodziły miastu, którego populacja znacząco zmalała i w 1872 r. rząd nowo utworzonego państwa niemieckiego zniósł prawa miejskie, przyznane Helowi sześć wieków wcześniej. Upadek został powstrzymany w 1893 r., kiedy we wsi został zbudowany port rybacki. Stanowił on schronienie dla statków rybackich, ale także stał się popularnym celem wycieczek weekendowych dla mieszkańców Gdańska i Sopotu. W 1896 r. wsi przyznano status nadmorskiego uzdrowiska. W 1905 r. miejscowość liczyła sobie 604 mieszkańców, z czego 93,2% stanowili Niemcy, zaś 6,3% – Kaszubi. 91,6% ludności było protestantami[6]. Lata 1918-1939[edytuj]Mimo zdecydowanej przewagi ludności niemieckojęzycznej, traktat wersalski przyznał miejscowość odrodzonemu państwu polskiemu. Dzięki strategicznemu położeniu u wejścia do Zatoki Gdańskiej, Hel stał się ważnym punktem na militarnej mapie kraju. W 1921 r. ukończono budowę linii kolejowej łączącej Gdynię z Helem, w 1922 r. do Helu dotarł pierwszy pociąg pasażerski, w 1931 r. otwarto port wojenny[7]. W 1936 r. utworzono Rejon Umocniony Hel obejmujący przede wszystkim tereny należące do obecnie istniejącej gminy Hel. Lata 1939-1945[edytuj]Hel znajdował się na terenie Rejonu Umocnionego Hel, który bronił się do 2 października 1939 r.
Komentarze